Frustracja prędzej czy później może dotknąć każdego z nas. W poważniejszych przypadkach doprowadza do agresji, a nawet depresji. W artykule odpowiadamy na pytania, które jej dotyczą – co to znaczy frustracja, jakie są jej objawy oraz w jaki sposób sobie z nią radzić. Przedstawiamy również różne rodzaje frustracji oraz proponujemy rozwiązanie testu, który pomoże sprawdzić, czy dotyczy nas ten problem.
Frustracja – co to znaczy? Pochodzenie słowa i definicja
Frustracja to słowo pochodzące z języka łacińskiego, a konkretne od terminu frustratio. Można je przetłumaczyć na polski za pomocą takich słów jak: udaremnienie, zawód, zdenerwowanie, unicestwienie.
W psychologii frustracja rozumiana jest jako taki stan, w którym człowiek odczuwa dyskomfort z powodu braku możliwości zaspokojenia określonej potrzeby lub realizacji celu. Psychologowie, wyjaśniając co to znaczy frustracja, zaznaczają, że wskazany cel w innych warunkach byłby możliwy do osiągnięcia. Frustracja występuje wtedy, gdy dana osoba dążyła wcześniej do realizacji swojej potrzeby. Napotkała jednak na swojej drodze pewną zewnętrzną przeszkodę, która to uniemożliwiła.
Frustracja – przykłady z życia wzięte
Przykłady frustracji z życia codziennego mogą obejmować sytuacje, takie jak:
- Stanie w korku drogowym, powodujące spóźnienie się na ważne spotkanie lub wydarzenie.
- Próba zrozumienia instrukcji obsługi czegoś, co nie działa zgodnie z oczekiwaniami.
- Czekanie w kolejce, np. urzędzie, gdzie obsługa klienta (petenta) jest wolna lub nieefektywna.
- Kolejne próba rozwiązania problemu, który sprawia trudności nawet po wielokrotnym podejściu.
- Wielodniowe przechodzenie przez proces aplikacji o pracę, a następnie brak odpowiedzi.
- Zmaganie się z trudnościami w relacjach międzyludzkich, takimi jak konflikty, brak komunikacji lub brak zrozumienia ze strony partnera.
Frustracja – przyczyny i objawy
Objawy frustracji to przede wszystkim szereg przykrych emocji, które pojawiają się u osoby jej doświadczającej. Można do nich zaliczyć zwłaszcza złość, bezradność, bezsilność, gniew, lęk, a także poczucie krzywdy i niesprawiedliwości. Psychologia potwierdza, że frustracja zazwyczaj poprzedza agresję czy atak furii. Może również prowadzić do depresji oraz innych zaburzeń psychicznych.
Frustracja objawia się również w postaci różnego rodzaju objawów somatycznych. Powstają one na skutek doświadczanego stresu, lęku, bezsilności i innych trudnych emocji. Osoba zmagająca się z frustracją może odczuwać:
- szybsze bicie serca,
- drżenie mięśni,
- suchość w ustach,
- nadpotliwość,
- sztywność ciała,
- zawroty głowy,
- rozkojarzenie,
- ból głowy,
- uczucie ogólnego rozbicia,
- bezsenność,
- parcie na szybkie oddanie moczu,
- niemożność jego oddania.
Przyczyny frustracji
Przyczyny frustracji najczęściej mają związek ze stawianiem sobie zbyt dużych wymagań i wygórowanych oczekiwań. Osoby przesadnie ambitne zwykle mają problem z tym, aby pogodzić się z porażką. Na frustrację są również narażeni ci, którzy nie potrafią wytrwale znosić przeciwności losu. Problem ten może mieć swoje podłoże w dzieciństwie.
Zobacz także:
Będziemy podatni na frustrację, jeżeli we wczesnym okresie życia nasze podstawowe potrzeby nie były zaspokajane. Można do nich zaliczyć zwłaszcza potrzebę bezpieczeństwa, doceniania, akceptacji i miłości. Zjawisko to dotyka również te osoby, które nie potrafią zawalczyć o siebie, nie są asertywne i mają tendencję do unikania oraz uległości.
Frustracja – frustracja seksualna, frustracja w związku i w pracy, czyli różne rodzaje frustracji
Bycie sfrustrowanym może przybierać różną postać w zależności od tego, z jakim jej rodzajem mamy do czynienia.
Frustracja w związku
Frustracja w związku to poważny problem. Wiąże się z tym, że partnerzy nie zaspakajają wzajemnie swoich potrzeb. Ona może czuć się np. sfrustrowana, jeżeli jej on nie angażuje się w obowiązki domowe, nie rozmawia z nią lub nie okazuje czułości.
Przyczyną frustracji w związku może być także:
- brak szczerej i otwartej komunikacji,
- rozbieżność priorytetów, wartości czy planów na przyszłość,
- brak wsparcia, zrozumienia, czy akceptacji,
- nadmiar sytuacji konfliktowych,
- niespełnione oczekiwania,
- problem z zaufaniem.
Szczególnie dotkliwa zwykle okazuje się frustracja seksualna.
Frustracja seksualna
Objawy wynikają wtedy z braku możliwości zaspokojenia swoich potrzeb erotycznych, rozładowania napięcia seksualnego i tym podobnych problemów w łóżku. Aby uniknąć frustracji seksualnej w związku, warto na bieżąco rozmawiać o własnych potrzebach, oczekiwaniach, lękach czy obawach. Dzięki temu relacja będzie bardziej satysfakcjonująca, a ryzyko rozstania się czy zdrady znacząco spadnie.
Frustracja w pracy
Frustracja w pracy może się natomiast rozwinąć wtedy, gdy pracownik czuje się niedoceniany, jest ofiarą mobbingu czy stawia się mu zbyt wygórowane, czy nieadekwatne do kwalifikacji wymagania. Na ryzyko frustracji naraża długo utrzymujące się niskie wynagrodzenie, brak możliwości awansu czy rutynowy charakter pracy.
Pracownik może się także czuć sfrustrowany, gdy sam stawia sobie zbyt duże wymagania, porównuje z innymi zatrudnionymi osobami lub bierze na siebie zbyt wiele obowiązków. Stopniowo narastająca frustracja w pracy prowadzi do wypalenia zawodowego, a także zmniejsza efektywność i kreatywność pracownika.
Frustracja – jak sobie radzić w trudnych chwilach?
Objawy frustracji potrafią być na tyle dokuczliwe, że odbierają chęć do życia i działania. Aby poradzić sobie z tym problemem, warto przede wszystkim zmienić sposób myślenia. Zmniejszyć wymagania względem siebie i przestać porównywać się z innymi osobami. Starać się docenić to, co obecnie mamy – pracę, dach nad głową, jedzenie, ubranie czy rodzinę. Warto każdego dnia znaleźć przynajmniej kilka powodów do wdzięczności.
W trudnych chwilach związanych z frustracją dobrze jest również zwrócić się po pomoc do bliskiej, zaufanej osoby. Często nawet sama rozmowa z przyjacielem pozwala zrzucić z siebie niepotrzebny balast. Możemy wtedy wypowiedzieć na głos to, co czujemy w środku i pozbyć się nieprzyjemnych emocji.
Frustracja w poważniejszych przypadkach wymaga wizyty u psychoterapeuty. Taka osoba pomoże nam lepiej uświadomić sobie przeżywane emocje i w zdrowy sposób je wyrazić. Jeżeli doskwiera wam frustracja w związku, wtedy warto zdecydować się wspólnie z partnerem na terapię par. W jej trakcie lepiej poznacie swoje wzajemne potrzeby i poprawicie komunikację. Nauczycie się również stawiać sobie granice, aby nie doprowadzać do narastania frustracji.
Frustracja [TEST] – sprawdź, czy jesteś sfrustrowana/sfrustrowany
Chcesz sprawdzić, dotyka cię frustracja? Ten test w formie 10 pytań pomaga w autodiagnozie.
- Czy towarzyszy ci uczucie, że masz już wszystkiego dość?
- Czy zdarza ci się tracić panowanie nad sobą?
- Czy inne osoby zwracają ci uwagę, że często zachowujesz się agresywnie?
- Czy towarzyszą ci stany depresyjne?
- Czy masz poczucie, że twoje życie jest niekończącym się pasmem nieszczęść?
- Czy odnosisz wrażenie, że znalazłeś się w sytuacji bez wyjścia?
- Czy jesteś ciągle poddenerwowany?
- Czy towarzyszy ci przekonanie, że nie masz wpływu na swoją obecną sytuację?
- Czy chciałbyś wyjechać jak najdalej i zacząć życie od nowa?
- Czy zdarza ci się wyładowywać swoją bezsilność na bliskich osobach?
Jeżeli większość twoich odpowiedzi to „tak”, najprawdopodobniej jesteś sfrustrowana/sfrustrowany. Nie wiesz, gdzie szukać pomocy? Najlepiej będzie skonsultować to ze specjalistą.
Polecamy również:
